🎓 Prilike za kandidate sa invaliditetom, pripadnike romske zajednice, dijasporu i strane državljane uz precizno propisana pravila rangiranja i upisa
U „Službenom glasniku RS”, broj 59/2025, objavljeno je Stručno uputstvo Ministarstva prosvete za sprovođenje upisa u prvu godinu master i doktorskih studija na visokoškolskim ustanovama čiji je osnivač Republika Srbija, za školsku 2025/2026. godinu. Uputstvo je stupilo na snagu 5. jula 2025. godine, a odnosi se na sve državne fakultete i univerzitete u Srbiji.
Cilj ovog dokumenta je da se obezbedi transparentan, jednak i kvalitetan upis, naročito za osetljive društvene grupe, uz poštovanje Zakona o visokom obrazovanju i odluka Vlade RS o broju budžetskih mesta.
📌 Ko sve ima pravo na poseban režim upisa?
Uputstvom su precizno definisani posebni uslovi upisa za sledeće kategorije kandidata:
-
Lica sa invaliditetom,
-
Pripadnici romske nacionalne manjine,
-
Pripadnici srpske nacionalne manjine iz susednih zemalja,
-
Strani državljani,
-
Strani državljani u statusu migranata ili tražilaca azila.
📚 Upis i finansiranje studija – šta je važno znati?
U skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju (član 100., „Službeni glasnik RS”, br. 88/2017, 27/2018, 73/2018, 67/2019, 6/2020, 11/2021, 67/2021, 76/2023 i 19/2025), kandidati se rangiraju prema opštem uspehu i rezultatima prijemnog ispita.
Visokoškolske ustanove mogu upisati studente u statusu budžetskog finansiranja u skladu sa odlukama Vlade RS o broju mesta. Ako ostane nepopunjenih mesta za budžetske studente, te pozicije se mogu dodeliti samofinansirajućim studentima.
Međutim, student može biti finansiran iz budžeta samo jedanput na istom stepenu studija. To znači:
-
Student koji je već bio na masteru o trošku države, ne može opet konkurisati za budžet na novom master programu.
-
Student koji je završio integrisane studije uz budžetsko finansiranje, ne može upisati master kao budžetski student.
📈 Ograničenja broja studenata
Ukupan broj upisanih na master i doktorske studije ne može biti veći od broja utvrđenog dozvolom za rad konkretne ustanove. Ovo se odnosi na zbir:
-
Budžetskih studenata (uključujući afirmativne mere),
-
Samofinansirajućih studenata (uključujući strane državljane).
Za master akademske studije, afirmativne mere omogućavaju da određeni broj:
-
lica sa invaliditetom,
-
pripadnika romske zajednice,
koji su osnovne studije završili kao budžetski studenti, nastave školovanje na istom fakultetu i na masteru – opet o trošku države.
🤝 Afirmativne mere i podrška
Stručno uputstvo detaljno uređuje postupke i mere podrške, uključujući:
-
Program afirmativne mere za upis lica sa invaliditetom,
-
Program afirmativne mere za pripadnike romske zajednice,
-
Smernice za prilagođavanje prijemnog ispita za kandidate sa invaliditetom koji iskažu potrebu za tim.
Uputstvom se obezbeđuje ravnopravno učešće svih kandidata, uz stručno prilagođavanje uslova i eliminisanje prepreka koje bi mogle otežati pristup visokom obrazovanju.
📌 Pratite novosti i konkursne rokove na zvaničnim sajtovima fakulteta i univerziteta!
IZVOR:Službeni glasnik RS”, broj 59/2025
