Promenite jezik sadržaja

Naknada štete u vidu izgubljene dobiti (Član 189. Zakona o obligacionim odnosima)  

Foto: Stockcake.com

Prilikom utvrđivanja visine štete u vidu izgubljene dobiti nužno je utvrditi koju je korist tužilac osnovano očekivao prema redovnom toku stvari u odnosu na konkretne oblike poslovanja u vezi sa eventualno zaključenim ugovorima, do čije realizacije nije došlo usled radnji tuženog.

Iz obrazloženja  (Iz presude Privrednog apelacionog suda Pž 2230/2021 od 16.05.2022. godine)

Prvostepeni sud nije pravilno primenio odredbe čl. 189. Zakona o obligacionim odnosima prilikom utvrđivanja visine izmakle dobiti. Ovom odredbom je propisano da se prilikom utvrđivanja visine izmakle koristi uzima u obzir dobitak koji se mogao osnovano očekivati prema redovnom toku stvari ili prema posebnim okolnostima, a čije je ostvarenje sprečeno štetnikovom radnjom ili propuštanjem. Navedeno znači da je nužno utvrditi koju je korist tužilac osnovano očekivao prema redovnom toku stvari u odnosu na konkretne oblike poslovanja u vezi sa eventualno zaključenim ugovorima, do čije realizacije nije došlo usled radnji tuženog. Izmakla korist ne može biti očekivanje koristi, koje nije zasnovano na konkretnim poslovima i oblicima poslovanja, niti se izmakla korist može utvrđivati na osnovu eventualne dobiti ostvarene u godinama koje prethode spornom periodu, već isključivo u odnosu na očekivane poslove, koji nisu realizovani krivicom tuženog i to očekivanje određene koristi mora biti osnovano, dakle izvesno prema redovnom toku stvari ili posebnim okolnostima.

Foto: Stockcake.com

(Iz presude Privrednog apelacionog suda Pž 2230/2021 od 16.05.2022. godine)

U konkretnom slučaju nalazom i mišljenjem veštaka, što prvostepeni sud prihvata, utvrđeno je da je očekivana dobit u 2009. godini iznosila 3.031.000,00 dinara, što predstavlja 50% prihoda 2009. godine prema prihodima iz 2008. godine. Ali nema dokaza o konkretnim ugovorima, odnosno drugim poslovnim odnosima na osnovu kojih je ovaj iznos utvrđen, a čija je realizacija sprečena radnjama tuženog. Zatim je u nalazu i mišljenju veštaka navedeno da se radi ostvarivanja dobiti prvo moraju pokriti gubici iz ranijih godina, pa je iznos očekivane dobiti uvećan za iznos gubitaka iz 2009-2011. godine, nakon čega je iznos izgubljene dobiti utvrđen kao zbir očekivane dobiti i iskazanih gubitaka u spornom periodu. Međutim, opet su izostali dokazi da je tužilac, na osnovu eventualno zaključenih ugovora, čija je realizacija sprečena krivicom tuženog, osnovano mogao očekivati da će do pokrića gubitaka doći, te da će tužilac ostvariti dobit u visini koju je veštak iskazao kao očekivanu dobit. Odredba čl. 189. stav 3. Zakona o obligacionim odnosima ne daje osnov da se visina izmakle koristi utvrdi na osnovu dobiti iz ranijih godina, odnosno da se iznos očekivane dobiti utvrdi bez utvrđenja koja se korist mogla osnovano očekivati

prema redovnom toku stvari, niti daje osnov da se tako utvrđena očekivana dobit uvećava za iznos iskazanih gubitaka, a bez utvrđenja da li se osnovano moglo očekivati da će gubici biti pokriveni.

 

(Iz presude Privrednog apelacionog suda Pž 2230/2021 od 16.05.2022. godine)

Preuzimanje delova teksta je dozvoljeno, ali uz obavezno navođenje izvora i uz postavljanje linka ka izvornom tekstu sajta rkp.rs.